Bu sistem sizi ev sahibi yapacak

Kira öder gibi ev sahibi olmak artık hayal değil. Bunu sağlayan 'Mortgage sistemi' Ocak 2005'te Türkiye'de. DÖRT YARARI VAR Mortgage şirketlerinin 'deprem şartı' olduğu için artık evler depreme dayanıklı olacak. İnşaat kalitesi yükselecek, imar kaçağı önlenecek, sağlıklı kentleşme sağlanacak. 'Kiralık evinizin' sahibi nasıl olacaksınız? Türkiye'de açılacak 'Mortgage kurumları' istediğiniz evi sizin adınıza satın alacak. Kişi evin bedelinin dörtte birini kuruma ödeyecek. Geri kalan tutar 20-30 yıla yayılacak. Evinde oturmaya başlayan kişi, 'Mortgage'çılara kira gibi aylık taksitini yatıracak. Kişi istediği anda borcunu toplu parayla kapatabilecek ya da 20 yıl sonunda 'kiralık evi'nin sahibi olacak. Kira öder gibi uzun vadeli ev satın alma sistemi mortgage, yılbaşından itibaren yürürlüğe girecek. Ancak, sadece depreme dayanıklı evler kredilendirilecek. Türkiye için, yıllardır bir hayalden ibaret olan "kira öder gibi ev sahibi olma" sistemi 2005 yılından itibaren gerçeklik kazanıyor. Dünyada 200 yıldır uygulanan ipoteğe dayalı konut finansmanı' sistemiyle ilgili kanun tasarısı hazır. Sermaye Piyasası Kurulu'nun hazırladığı ve yakında TBMM gündemine gelecek "İpotekli konut finansman sistemi" yasa taslağıyla, vatandaşların uzun vade ve daha iyi şartlarda konut alabilmesi için, "İpotekli Konut Finansmanı Anonim Ortaklığı" kuruluyor. DEPREM SİGORTASI ŞART Bu sistem, vatandaşa 30 yıla varan vadeyle ev sahibi olma imkanını getirirken, onu aynı zamanda deprem korkusu olmadan, sigortalı, ruhsatlı ve güvenli bir binada yaşamaya da mecbur ediyor. Zira sistem, gayrımenkulün uzman ekspertiz şirketler tarafından değer tespitinin yapılmasını ve satın alınan daire için aynı zamanda Doğal Afet Sigortası yapılmasını zorunlu kılıyor. Yani, "Bu evi uzun vadeli konut finansmanı sistemi ile ödeyebilmek için onun sağlamlığını bize garanti et" diyor. Sistemin en çok konuşulan özelliği uzun vadeli ödeme imkanı. Ancak sadece İstanbul'daki konutların yüzde 55'inin kaçak ve ruhsatsız olduğu düşünüldüğünde, mortgage ile birlikte sadece evsahipliği oranının değil, kayıtlı ve yaşanabilir konut oranının da artması kaçınılmaz görülüyor. Yapı Kredi Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Genel Müdürü Hakan Kodal, "Şu anda İstanbul'daki mevcut stoğun yarısı bu sistemden yararlanamaz. Çünkü hepsi kayıtdışı ve standart dışı konutlar" diyor. Kodal, tapusu ve iskanı bulunmayan bu evlere ipotekli kredi (mortgage) verilmeyeceği görüşünde. Kodal, "Bunun yerine standardı yüksek yeni konutlar tercih edilirken, planlı şehirleşmenin de önü açılacak. ŞU ANDA FAİZLER YÜKSEK Türkiye'de konut finansmanının yüzde 63'ü miras veya peşin alım ile, yüzde 23'ü ödünç para alarak, yüzde 8'i kooperatif aracılığıyla ve yüzde 3'ü de banka kredileri kullanılarak gerçekleşiyor. Bankalarda konut kredisinin kredi vadesinin en fazla 5 yıla kadar uzaması ve yıllık birleşik faizlerin yüzde 25'lere kadar ulaşması banka kredisi yoluyla konut sahibi olunmasını güçleştiriyor. Sistemin Türkiye'de tüketiciler açısından getireceği yenilik vadenin uzaması ve aylık taksitlerin ödenebilir hale gelmesi olacak. Sabah