Aria Türkiye'yi mahkemeye verdi

GSM şirketi Aria, Telekominikasyon Kurumu'nun sözleşme şartlarını yerine getirmediği gerekçesiyle tahkime başvurup Türkiye'den 2.5 milyar dolar tazminat istedi. Doğrudan yabancı sermaye yatırımı için iş değil laf üreten siyaset ve bürokrasi Türkiye'nin başına çok büyük bir bela açtı. Türkiye'de son yılların en yüklü doğrudan yabancı yatırımını gerçekleştiren GSM şebekesi Aria'nın lisans sahibi İş-Tim (Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş.), Telekomünikasyon Kurumu'nun sözleşme şartlarını yerine getirmemesi nedeniyle uğradığı zararın tazmini için Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Komisyonu'na başvurdu ve Türkiye'nin 2.5 milyar dolar ödemesini istedi. 27 Mart'ta Paris'teki Tahkim Komisyonu'na teslim edilen başvuru dosyasında, Türkiye Telekomünikasyon Kurumu'nun sözleşme şartları gereği pazarda temel rekabet koşullarını oluşturamadığı vurgulandı ve kurumun, roaming anlaşmalarının hayata geçmesi, adil pazar koşullarında interconnection anlaşmalarının gerçekleşmesi ve Line Leasing (hat kiralanması) anlaşmalarının uygulanması için gerekli koşulları sağlayamadığı belirtildi. Dosyada Kurum'un ayrıca, baz istasyonlarının korulmasının gecikmesine neden olduğu, İş-Tim'e sesli mesaj ve re-routing hizmetlerini sunma hakkını sağlayamadığı da kaydedildi. İş-Tim Tahkim Komisyonu'na başvurusunda; Telekomünikasyon Kurumu'nun bu şartları sağlayamamasının; diğer GSM operatörleriyle rekabet edebilmesini, ticari faaliyetlerini adil piyasa koşulları altında yürütmesini engellediğini vurguladı ve lisans için ödenen bedele rağmen imtiyaz sözleşmesinden doğan haklarını kullanamadığını anlattı. Dosyada İş-Tim'in ne istediği şöyle özetlendi: İŞ-TİM'İN ÖYKÜSÜ ‘‘İş-Tim Telekomünikasyon Kurumu'ndan, şimdiye kadar uğramış olduğu zarar ve kaybın tazmini için 2.5 milyar dolar ve tahkim masraflarını talep ediyor.’’ Türkiye'nin en büyük bankalarından Türkiye İş Bankası ile Telecom Italia Mobile (TİM)'in ortaklığında kurulan İş-Tim Nisan 2000'de 2.5 milyar dolar teklif vererek GSM 1800 Lisansı aldı. 27 Ekim 2000'de de Ulaştırma Bakanlığı ile lisans anlaşmasını imzaladı. Aria markası ile faaliyete geçen lisans için devlete KDV dahil 2.9 milyar dolar ödeme yapıldı. Şirket daha sonra yaklaşık 2 milyar dolarlık da altyapı yatırımı yaptı. Ulaştırma Bakanlığı, imtiyaz sözleşmesi için Telekomünikasyon Kurumu'nu görevlendirdi. Kurum'un konuyla ilgili hak ve yetkileri 12 Mayıs 2001 tarihli 4673 Sayılı Yasa ile belirlendi. Bunu takiben, İş-Tim ve Telekomünikasyon Kurumu, GSM 1800 Dijital Telsiz Telefon Sistemi'nin Kurulması ve İşleyişi'ne Dair İmtiyaz Sözleşmesi'ni 11 Nisan 2002'de imzaladı. Sözkonusu anlaşma uyuşmazlıkların Milletlerarası Ticaret Odası (International Chamber of Commerce) kuralları çerçevesinde çözümleneceğini de hükme bağladı. Anlaşma, Telekomünikasyon Kurumu'nu Türk kanunları çerçevesinde kendisine verilen yetkiler doğrultusunda, pazarda temel rekabet koşullarının oluşturulması ve pazara yeni giren İş-Tim'in etkin katılımının sağlanması için gerekli önlemlerin alınması konusunda sorumlu kıldı. HÜRRİYET