18 yaşına kadar diş tedavisi ücretsiz
Abone olSosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı, yarın komisyonda görüşülecek. 7'den 77'ye herkesi ilgilendiren tasarı neler getiriyor? İşte ayrınrtılar..
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı,
yarın, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Komisyonu'nda
görüşülecek. Tasarının, gelecek hafta TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda görüşüldükten sonra Genel Kurul'da ele alınması
bekleniyor. TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Alt Komisyonu, yaklaşık bir
haftalık çalışma sonucunda, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası Kanunu Tasarısı ile ilgili raporunu tamamladı. -18 YAŞINA
KADAR DİŞ TEDAVİSİ- Alt komisyonun yaptığı değişikliklere göre, 18
yaşına kadar diş bakım ve tedavisi, genel sağlık sigortası
kapsamında ücretsiz yapılacak. Kadınların, 41 yaşına kadar 3 kez
tüp bebek tedavi masrafları sağlık sigortası tarafından
karşılanacak. Ortez, protez, platin çubuk ve stend gibi iyileştirme
araçlarında,hastadan yüzde 20 ile 50'ye varan oranlarda katkı payı
alınacak. Riskli bölgelerde koruyucu önlem olarak, belli bir yaşın
üstündeki kişilere buzda kaymayan ayakkabı gibi risk azaltıcı araç
ve gereç, kıyafet verilebilecek. Kanserin yoğun olduğu bölgelerde,
bu hüküm doğrultusunda ücretsiz tarama yapılabilecek. İşverenin suç
sayılan ya da kasti bir davranışı sebebiyle iş kazalarının meydana
gelmesi halinde tedavi masrafları, işveren tarafından karşılanacak.
Sağlık harcama bedellerini belirlemeye yetkili olan Sağlık
Bakanlığı'nın görüş almak için oluşturacağı komisyona, işçi ve
işverensendikaları ile bazı sivil toplum örgütlerinden de temsilci
alınacak. Sağlık Bakanlığı'nda oluşturulacak komisyon, sağlık
giderlerinin gerekirse daha azının karşılanmasına da karar
verebilecek. -TASARI NELER GETİRİYOR- Tasarıya göre, çalışanlar,
köy mahalle muhtarları, kendi hesabına bağımsız çalışanlar, kamu
idarelerinde çalışanlar sigortalı sayılacak. Ceza infaz kurumları
ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesislerde çalıştırılan
hükümlü ve tutuklar hakkında, kısa vadeli sigorta kolları
uygulanacak. Çırak, işletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler
ile üniversite sırasında zorunlu staj yapan öğrenciler de kısa
vadeli sigorta kollarına tabi tutulacak. Harp malulleri ile Terörle
Mücadele Kanunu veya asayiş ve güvenliğin sağlanması ile ilgili
kanunlara göre vazife malullüğü aylığı bağlananlardan bu kanuna
tabi çalışanlar hakkında, aylıkları kesilmeden kısa vadeli sigorta
kolları uygulanacak. Yabancı uyruklu öğretim elemanları ve
öğretmenler hakkında kısa vadeli sigorta kollarıuygulanırken, bu
kişilerden isteyenler uzun vadeli sigorta kollarına da tabi
tutulacak. -SİGORTALI SAYILMAYANLAR- Tasarı, sigortalı
sayılmayacakları şöyle belirliyor: ''-İşverenin işyerinde ücretsiz
çalışan eşi, -Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil
bu dereceye kadar akrabalar arasında yaşadıkları konut içinde
yapılan işlerde çalışanlar, -Ev hizmetlerinde süresiz çalışanlarla
ev hizmetlerinde iş akdi ile sürekli çalışmasına rağmen aylık
kazançları prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az
olanlar, -Er ve erbaşlar, yedek subay okulu öğrencileri, yabancı
bir ülkedekurulu herhangi bir kuruluştan gönderilen ve yabancı
ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen kişiler, -Meslek
ve sanat okulları ile yüksek okullarda yapım ve üretim işlerinde
çalışan öğrenciler, sağlık hizmeti sunucuları tarafından
işealıştırılmakta olan hasta veya maluller, -18 yaşını doldurmamış
olanlar, -Kamu idareleri hariç olmak üzere, tarım işlerinde veya
orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar ile
tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan tarımsal
faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden bu
faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık
ortalamasının, kanundatanımlanan prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler, -Niteliği
itibariyle bir kişinin, bir gün içinde yapabileceği işlerde
yevmiyeli olarak çalışanlar, -Kendi nam ve hesabına çalışanlardan
gelir vergisinden muaf olup esnaf ve sanatkar siciliyle birlikte
kanunla kurulu meslek kuruluşlarına usulüne uygun olarak kayıtlı
olanlar, -Aylık kazançlarından bu faaliyetine ilişkin masraflar
düşüldükten sonra kalan tutarı prime esas günlük kazanç alt
sınırının 30 katından az olduğunu belgeleyenler.'' -BABALARA
EMZİRME YARDIMI- Sigorta kapsamındakilere iş kazası, meslek
hastalığı, hastalık ve analık hallerinde şu yardımlar sağlanacak:
-İş kazası ve meslek hastalığı hallerinde; sigortalıya geçici iş
göremezlik süresince günlük ödenek verilecek. Sürekli iş göremezlik
geliri bağlanacak. Bu nedenlerle ölen hak sahiplerine gelir
bağlanacak, cenaze yardımı ödenecek. Gelir alan eş ve çocuklara
evlenme yardımı verilecek. -Hastalık, analık hallerinde geçici iş
göremezlik süresince günlük ödenek verilecek. Sigortalı kadına veya
sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı
erkeğe, doğumdan sonraki altı ay süresince her ay, doğum tarihinde
geçerli asgari ücretin altıda biri tutarında emzirme yardımı
yapılacak. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu, ilgili
raporlarla meslekte kazanma gücünün en az yüzde 10 oranında
azaldığı tespit edilen sigortalılar, sürekli iş göremezlik gelirine
hak kazanacak. Bu gelir, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün
kaybı oranına göre hesaplanacak. -9 BİN İŞ GÜNÜ PRİM YATIRMAK
KOŞULU- Kısa vadeli sigorta kolları kapsamına girenlerden askere
giden sigortalının askerlikte geçen hizmet süresi, hükümlülükle
sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süre, iş kazası, meslek hastalığı
sonucu geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalının iş göremediği
süre, sigortalının greve katılması veya işverenin lokavt yapması
halinde geçen süre, sigorta kapsamının dışında kalacak. Yaşlılık
sigortasında, yaşlılık aylığı bağlanması ve toptan ödeme yapılması
gibi yardımlar sağlanacak. Kanun yürürlüğe girdikten sonra ilk defa
sigortalı olanlar kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş
olmaları ve en az 9 bin günlük malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primi ödemiş olmaları şartıyla yaşlılık aylığından
yararlanabilecekler. Sigortalıların görevlerinde fiilen çalışmak
suretiyle geçen hizmetsürelerine bu sürenin her 360 günü için
belirlene fiili prim gün sayıları, fiili hizmet süresi zammı olarak
eklenecek. Madende çalışanlar için bu süre 180 gün, radyasyonla
çalışan sağlıkçılar, gazeteciler, polisler, MİT görevlileri, subay,
astsubay, jandarma, fabrika, atölye gibi yerlerde çalışan kaynakçı
vb. işçiler ile infaz koruma memurları için 90 gün olarak
belirlendi. -GÖREVDEN AYRILAN CUMHURBAŞKANINA YAŞLILIK AYLIĞI-
Cumhurbaşkanı iken görevinden ayrılanlara istekleri üzerine, istek
tarihinde cumhurbaşkanına ödenen aylık ödeneğin yüzde 40'ı oranında
yaşlılık aylığı bağlanacak. Başbakan iken görevinden ayrılanlara
yine istekleri üzerine, istek tarihindeki Cumhurbaşkanlığı
ödeneğinin yüzde 40'ı esas alınarak, cumhurbaşkanına bağlanacak
yaşlılık aylığının yüzde 75'i oranında aylık bağlanacak. Yaş
haddinden emekliye ayrılan ve 15 yıl fiili hizmet süresini
dolduranlar ile 30 yıl fiili hizmet süresini tamamlayanlardan
kadrosuzluk nedeniyle resen emekli edilenlere, yaşlılık aylığı
bağlanacak. -İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK- İsteğe bağlı sigortalı
olabilmek için zorunlu sigortalı olarak çalışmamış olmak, 18 yaşını
doldurmak ve dilekçe ile kuruma başvurmak gerekecek. İsteğe bağlı
sigortalılar, prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı
arasında belirleyecekleri kazanç üzerinden yüzde 20 oranında
malullük; yaşlılık ve ölüm sigortalıları ise yüzde 12 oranında
Genel Sağlık Sigortası primi ödeyecekler. Bağlanacak aylık ve
gelirlerin birleşmesi halinde malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortalarından hangisinin bağlanacağı şu şekilde belirleniyor:
''Hem malullük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu
aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı,
Malullük ve yaşlılık aylığı ile birlikte ölen eşinden dolayı da
aylığa hak kazanan sigortalıya her iki aylığı, Ana ve babasından
ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara yüksek olan aylığın tamamı,
az olan aylığın yarısı, Birden fazla çocuğundan hak kazanan ana ve
babaya ise yüksek olan aylık ödenecek.'' -İYİLEŞENE KADAR TEDAVİ-
Genel Sağlık Sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere
koruyucu sağlık hizmetleri, hastalık nedeniyle ayakta veya yatarak,
analık nedeniyle ayakta veya yatarak ve acil sağlık hizmetleri
verilecek. Ayrıca, bu kapsamda 18 yaşına kadar ağız ve diş
muayenesi, 60 yaş ve üzerindeki genel sağlık sigortalısı ve
bakmakla yükümlü olduğu kişilerin diş protezleri karşılanacak.
Sağlık hizmetleri, kişinin iyileşmesine kadar sürecek. Hekimin veya
diş hekiminin göreceği lüzum üzerine Genel Sağlık Sigortalısı ve
bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yurtdışı dahil yerleşim yeri
dışına yapılan sevklerinde, kendisinin ve bir kişiyle sınırlı olmak
üzere refakatçisinin yol gideri ve gündelikleri karşılanacak. Genel
Sağlık Sigortalısı sayılanların, sağlık hizmeti sunucusuna
başvurdukları tarihten önceki son 1 yıl içinde 90 gün Genel Sağlık
Sigortası primi ödemesi gerekecek. İsteğe bağlı sigortalılarda ise
prim borcu bulunmaması şartı aranacak. Ayakta tedavide hekim ve diş
hekimi muayenesi için 2 YTL, ayaktan tedaviden sağlanan ilaçlar,
ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri için yüzde 20 ila 50,
ayaktan tedavide sağlanan diğer hizmetler için ise yüzde 3 ila
yüzde 6 oranlarında olmak üzere kurumca belirlenecek katılım payı
alınacak. Eğer sigortalı sevk zincirine uymadan tedavi görürse bu
oranlar yüzde 50 oranında artırılacak. Sözleşmeli sağlık hizmeti
verenlere, tahsil ettikleri katılım payı düşüldükten sonra kalan
tutar ödenecek. İş kazası ve meslek hastalığı halleri, kişiye
yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, sağlık kurulu raporu ile
belgelendirmek şartı ile kurumca belirlenen kronik hastalıklar ve
kontrol muayenelerinden katılım payı alınmayacak. Sağlık
hizmetlerine ödenecek tutarları belirlemeye ''Sağlık Hizmetleri
Fiyatlandırma Komisyonu'' yetkili olacak. -PRİM ORANLARI- Kısa ve
uzun vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortasına tabi olanlar
bakımından prime esas kazanç için ücret veya ödenek almak suretiyle
çalışanların o ay için hak ettiği ücretler ile ücret dışındakalan
her türlü ödeme, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit
istihkaktan sigortalılara yapılan ödemelerin brüt toplamı esas
alınacak. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalıları prim oranı,
sigortalının prime esas kazancının yüzde 20'si olacak. Bunun yüzde
9'u sigortalı hissesi, yüzde 11'i de işveren hissesinden oluşacak.
Buna, devlet yüzde 5 oranında katkı yapacak. Fiili hizmet zammı
uygulanan işlerde çalışan sigortalılar için uygulanacak malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, belirlenen yüzde 20
oranının her yıl fiili hizmet gün sayısının 360'a bölünmesi
sonucunda bulunacak oranda artırılması suretiyle belirlenecek.
Artırılan bu primin 3'te biri sigortalı, 3'te ikisi ise işveren
hissesi olacak. Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, yapılan
işin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlikenin
ağırlığına göre yüzde 1 ila 6 oranlarında olmak üzere, kurumca
belirlenecek. Genel Sağlık Sigortası primi, kısa ve uzun vadeli
sigorta kollarına tabi olanlar için prime esas kazancın yüzde
12.5'i olacak. Bunun yüzde 5'i sigortalı, yüzde 7.5'i ise işveren
hissesi olarak uygulanacak. Yalnızca Genel Sağlık Sigortası'na tabi
olanlar ile isteğe bağlı sigortalıların Genel Sağlık Sigortası
primi, prime esas kazancın yüzde 12'si olacak. Sosyal Güvenlik
Kurumu, prim ve her türlü alacaklarını işverenlere olan
borçlarından mahsup edebilecek. Kurumun prim ve diğer alacakları
yasal süresi içinde ve tam olarak ödenmezse ödenmeyen kısmı,
sürenin bittiği tarihte yüzde 5 oranında artırılacak. -KURUMDAN
KONTROL MUAYENESİ- Sosyal Güvenlik Kurumu, sağlık hizmeti alan
genel sağlık sigortalısından veya bunların bakmakla yükümlü olduğu
kişilerden, yürütülen soruşturma kapsamıyla sınırlı olmak üzere
sağlık hizmetinin gerçekten alınıp alınmadığını tespit amacıyla
kontrol muayenesi ve tetkik yaptırılmasını talep edebilecek.
Düzenleme uyarınca, bağlanacak gelir ve aylıklarını tahakkuk
ettirildiği tarihten itibaren aralıksız bir yıl sonuna kadar tahsil
etmeyenlerin gelir ve aylıkları durdurulacak. İş kazası, meslek
hastalığı, analık ve ölüm sigortalarından kazanılan diğer haklar,
hakkı doğuran olay tarihinden itibaren istenmezse düşecek.
Sigortalı veya sigortalının bakmakla yükümlü oldukları kişilerin
alacakları, hakkı doğuran olayın öğrenildiği tarihten itibaren 2
yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrayacak; 5 yıl sonunda da
düşecek. İşveren, gerek prim, gerekse kuruma vermesi gereken bilgi
ve belgeleri geciktirmesi durumunda, idari para cezası ödeyecek.
Kamu görevlilerinin emeklilik ikramiyeleri, kanunun yürürlük
tarihinden itibaren, diğer ilgili kanunlar uyarınca çalıştıkları
kurumlarca ödenecek. 1 yıllık sürenin dolmasından sonra kamu
görevlisinin son çalıştığı kurumun özelleştirilmesi halinde ödemeyi
Hazine yapacak. Emekli ikramiyesine esas alınacak sürenin hesabına,
fiili hizmet süresi zamları dahil edilecek. Sosyal güvenlik
kurumlarından aylık, gelir, tazminat, harp malullüğü zammı ve diğer
ödeneklerin verilmesine devam edilecek. Kanunun yürürlüğe
girmesinden önce sakatlık kontenjanından göreve başlayan ve Emekli
Sandığı'na tabi bir göreve devam edip bu kanunun malulen emeklilik
şartlarını taşımayanlardan 15 yıl hizmeti bulunanlara, istekleri
halinde yaşlılık aylığı bağlanacak.