Yaz geliyor mantara dikkat!

Dermatolog Dr. Buket Pençe mantar hastalığından korunma yöntemlerini anlattı...

El ve ayakta kaşıntı, kızarıklık, sulantı, sertleşme, kalınlaşma ve bazen kepeklenme şeklinde kendini gösteren mantar, hastalığın yerleştiği bölgeye uygun ilaçların yeterli süre kullanımıyla iyileşiyor.

Klinik görünüm

Saçlı deride yerleşen mantar hastalığı, bazen sadece saçlarda kırılma, grileşme, incelme ve deride kepeklenme ile ortaya çıkar ve tedavi sonucunda hiçbir iz bırakmadan kaybolurlar. Bazen ise sulantılı, kabuklu yaralar görülür. Bu durum tedavi edilse de saçlar tekrar çıkmayabilir. Mantar vücutta yerleşirse, iç içe geçmiş halkalar halinde pembe-kırmızı renkli, kepekli, bazen ufak su dolu kabarcıklarla çevrili, kaşıntılı lekeler, yaralar gözlenir. Zamanla çevreye doğru genişlerler ve sayıları artabilir. Gövdede yerleşen bir başka mantar hastalığı da halk arasında samyeli denen pembe, sarı, kahve renklerde görülen, hafif kepekli lekelerdir. Yaz tatili öncesinde bu lekeleri farketmeyen kişilerde, güneş sonrası bu bölgeler güneşten etkilenmedikleri için açık renk görülürler.
Hastalar da bu lekelerin güneşle oluştuğunu zannederler. Aslında pitriasis versikolor denen bu hastalığın mantarı tüm insanlarda bulunmaktadır. Ancak genetik yatkınlığı olanlarda, direnci kırık olanlarda hastalık yapmaktadır.

Enfeksiyona neden olabilir

Mantar hastalıkları; kıvrım yerlerini, kapalı, nemli bölgeleri sevdikleri için ayak parmak araları, genital bölge, kadınlarda meme altlarında çok sık yerleşirler. El içlerinde de seyrek olarak görülebilirler. Bu bölgelerde keskin sınırlı kızartı, kepek, kaşıntı ve bazen su dolu ufak kabarcıklar şeklinde görünürler. Kıvrım yerlerinde ayrıca normalde bulunan mantarın nem artışı ile hastalık yapması da mümkün olmaktadır. Bu durum sıklıkla askerlerde ve atletlerde ayak ve kasık mantarı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Ayaktaki mantarın zamanla tırnaklara bulaşması söz konusu olabildiği gibi tırnak bakımı için ortak kullanılan makas, törpü gibi malzemeler de tırnak mantarına neden almaktadırlar.

Hasta tırnakların şekilleri ve renkleri bozulmakta, kirli-sarı bir renk almakta, kalınlıkları artmakta ve tırnak altındaki kalın kısım tebeşir tozu gibi, dokununca ufalanarak dökülmektedir. Ayak mantarı tedavi edilmezse, bazen buradan mikroplar (bakteriler) ayak, bacak, lenf damarlarına girmekte ve enfeksiyona neden olmaktadırlar. Hasta bölgelerde kızarma, şişme, ağrı, ısı artışı olmakta hatta enfeksiyon tüm vücudu etkileyebilmektedirler. Bu durumdaki hastaların kesin yatak istirahati ve ciddi antibiyotik tedavisi uygulamaları gerekmektedir. Mantarlar, ayrıca uzun süre antibiyotik tedavisi olan hastaların ağız, boğaz, vajina ve bağırsak mukozalarında da hastalık yapabilmektedirler.

Bulaşma Yolları

Mantarlar hayvanlardan, topraktan veya insanlardan sıkı ve uzun süreli temasla bulaş- maktadır. Ortak kullanılan giysiler, banyo, havuz, hamam ve plaj en çok görülen bulaşma yollarıdır. Hayvanların derisinde, mantar hastalığı tüy dökülmelerine neden olur ve tedavi edilmezlerse insanlara bulaşır. Saçlı deride mantar hastalıkları çocuk yaşlarda görülür. Ergenlikten sonra saçlı derinin yağ bezlerinde değişiklikler oluşur ve mantarların saçlara yerleşmesine engel olurlar.