Şarbon hastalığı nedir nasıl bulaşır? Kayseri'de şarbon vakası

Son zamanlarda birçok ilimizde şarbon vakası görülmeye devam ederken bir şüphe de Kayseri'den geldi. Kayseri'nin Bünyan ilçesine bağlı Büyüktuzhisar ile Pınarbaşı ilçesine bağlı Üçpınar Mahallelerinde şarbon karantinası uygulanmaya başlandı. Peki şarbon nedir? Nasıl bulaşır? İşte detayları...

KAYSERİ'nin Bünyan ilçesine bağlı Büyüktuzhisar ile Pınarbaşı ilçesine bağlı Üçpınar Mahallelerinde şüpheli hayvan ölümleri yaşanmasının ardından mahallelere şarbon karantinası uygulanmaya başlandı.

Pınarbaşı ilçesine bağlı Üçpınar Mahallesinde 10 hayvanının öldüğünü söyleyen Kayhan Duman, "10 gün önce Tarım İlçe Müdürlüğünden geldiler ve kan tahlili aldılar. Hiç bir sonuç alamadık. Bir hafta sonra bir hayvanım daha telef olunca özel veteriner getirdim. Şarbon dedik ve Tarım İlçe Müdürlüğü yetkililerini 4 gün sonra ikna edebildi. Köy şu anda karantina altında. Ölen hayvanları gömüyoruz. Prosedürler ağır işliyor. İki ay kadar önce hayvanlar tek tük ölüyordu. Benim hayvanlarım ayrı olduğu için, benim hayvanlarıma 10 gün önce bulaştı. Burada şarbon olduğu kesinleşti yetkililerin daha hızlı hareket etmesini bekliyoruz" diye konuştu.

GEREKEN ÇALIŞMALAR YAPILDI: İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkililerinin ise Pınarbaşı ve Bünyan ilçesindeki iki mahalleyi karantina altına aldıkları ve gereken çalışmaları yaptıkları bildirildi.

Peki şarbon hastalığı nedir? Şarbon insanlara nasıl bulaşır? Tedavisi nasıl olur? İşte tüm bu soruların yanıtı...

ŞARBON NEDİR? Şarbon Bacillus anthracis isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Antraks ismiyle bilinen şarbon özellikle sığır, koyun, keçi ve deve gibi otçul memeli hayvanların bir hastalığı olmakla beraber insanlarda, diğer memelilerde ve bazı kuşlarda da görülebilmektedir.

ŞARBON İNSANLARA NASIL BULAŞIR? Şarbon insanlara 3 şekilde bulaşmakta ve bulaşma şekline göre isimlendirilmektedir.

a) Hasta hayvanlara, bunların dokularına, bu hayvanların kirlenmiş olduğu yerlere ve malzemelere temas sonucunda bakterinin bütünlüğü bozulmuş deriden girmesiyle deri şarbonu;
b) Şarbon mikrobuyla bulaşmış gıdaların özelliklede şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle veya ihtimal dahilinde de olsa şarbon sporları bulaşmış suların içilmesiyle bağırsak şarbonu;
c) Şarbon sporlarıyla bulaşık tozların veya hayvan tüylerinde ve kıllarında bulunabilen sporların solunması sonucunda da akciğer şarbonu oluşmaktadır.
Şarbon hastalığında insandan insana bulaşma yoktur.

ŞARBON KİMLERDE GÖRÜLÜR? Hastalığa herkes yakalanabilir. Ancak hayvancılıkla uğraşanlar, kasaplar, deri yün endüstrisinde çalışanlar, veteriner sağlık teknisyenleri ile veteriner hekimlerin hastalığa yakalanma ihtimali daha yüksektir.

BELİRTİLERİ NELERDİR? Şarbon hastalığı, etkenin vücuda girmesinden itibaren yaklaşık 2-7 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler hastalığın klinik şekline göre değişir.

DERİ ŞARBONU: Şarbon sporlarının deriden girdiği yerde, ilk önce böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlik oluşur. Bu şişlik 1-2 gün içinde içi su dolu kabarcığa dönüşür ve daha sonra da ağrısız genellikle 1-3 santimetre genişliğinde, ortasında karakteristik siyah renkte ölü dokunun yer aldığı bir yara meydana gelir. Bundan ötürü deri şarbonu kara kabarcık olarak da adlandırılır. Çoban çıbanı ismiyle de anılan deri şarbonunda ayrıca, yaranın bulunduğu bölgedeki lenf bezlerinde şişmeler görülebilir. Tedavi edilmeyen deri şarbonu vakalarının % 10-20 si ölümle sonuçlanabilir.

BAĞIRSAK ŞARBONU: Bulantı kusma, iştahsızlık, ateş gibi belirtilerle başlar bunu karın ağrısı, kanlı kusma ve kanlı ishal izler. Daha sonra kan zehirlenmesi ve şok gelişerek ölüm meydana gelebilir. Bu tip şarbonda tedaviye başlansa dahi ölüm % 50 civarındadır.

AKCİĞER ŞARBONU: Soğuk algınlığına benzeyen belirtilerle başlar. Yüksek ateş ve titremeler görülür. Birkaç gün sonra ağır solunum güçlüğü ve şok gelişir. Hastalık genel olarak ölümle sonuçlanır.

ŞARBON TEDAVİSİ NASIL OLUR? Şarbonun tedavisi için etkili antibiyotikler vardır. Tedavinin başarılı olabilmesi için mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak gerekir. Bu sebeple şarbonla ilgili yukarıda bahsedilen belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati öneme sahiptir.

KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?
-Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli ve yüzülmemelidir.
-Şarbondan ölen hayvanlar mümkünse yakılarak imha edilmeli veya 2 metre derinliğinde çukurlar açılarak üzerine sönmemiş kireç dökülüp gömülmelidir.
-Hasta hayvanların bulundukları yerler ve taşındıkları nakil vasıtaları temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
-Hasta hayvanların temas ettiği yem maddeleri, altlıklar ve gübre gibi bulaşık materyaller yakılarak imha edilmelidir.
-Hastalık şüphesiyle yetkili birimler tarafından konulan müşahade ve karantina süresi sona ermeden hayvanlar kesilmemeli ve etleri tüketilmemelidir.
-Riskli bölgelerde, hayvanlar şarbona karşı aşılattırılmalıdır.