BIST 8.887
DOLAR 32,34
EURO 35,12
ALTIN 2.239,84

Görme Engelliler de Oy Kullanabilmeli!

Türkiye’de görme engellilerin oy kullanma meselesi, onların karşılaştıkları zorluklardan sadece biri

Türkiye’de görme engellilerin oy kullanma meselesi, onların karşılaştıkları zorluklardan sadece biri.
Ama oldukça önemli.
Ne üzücü ki, toplum olarak engelli vatandaşlarımızın hayatlarına bakışımız pek iç açıcı değil. Onların hayatlarını kolaylaştırmak şöyle dursun, zorlaştırıyoruz çoğu zaman. Her an kendimizin de engelli olabileceği gerçeğini aklımıza bile getirmeden.

Şimdi Türkiye’de görme engellilerin oy kullanması şöyle oluyor; görme engelli kişi oy kullanacağı alana yanında bir refakatçi ile giriyor. Refakatçiye kime oy vereceğini söylüyor. Onun adına oy verme işlemini de bu refakatçi şahıs yapıyor. Bu primitif durum 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 93.maddesiyle sabit.

Oy kullanacak görme engelli vatandaşın yanındaki refakatçi, ailesinden biri veya çok güvendiği bir yakını olmak zorunda! Yoksa kullandığı oyun gerçekte kime gittiğini asla bilemeyebilir! Bu ihtimal bile durumun ciddiyetini anlatmaya yeter aslında. (Çok güvendiğim biri bile olsa benim kime oy verdiğimi niye bilsin ki?)

Hepimiz kimin tarafından yönetileceğimizi bizzat kendimiz seçmek isteriz. Doğal olarak.

Peki görme engelli olmak, Türkiye’de bu doğal hakkın kullanılmasına neden engel teşkil ediyor?

Neden bu konuda çalışmaları olan ve hatta uygulamaya geçmiş diğer ülkelerden ilham almıyoruz?

Örneğin Amerika Birleşik Devletleri, görme engelli vatandaşların kimsenin yardımı olmadan oy kullanabilmeleri için elektronik sisteme çoktan geçti! O beğenmediğimiz Avrupa Birliği ülkeleri de ya geçti ya da üzerinde çalışmaları devam ediyor. Adamlar sahip çıkıyor engelli vatandaşlarına!

Peki biz ne yapıyoruz bu konuyla ilgili?


Bu durum birilerinin umurunda mı?


YSK, kabartma harf (Braille alfabesi) ile seçim pusulası hazırlayacaktı. O yalan oldu. Seçimler yine engelsiz olamadı. Şu aralar yeni elektronik bir cihazın adı gündemde. ‘Bat Stroke’. Görme engelli seçmeni sesli olarak yönlendiriyor bu cihaz. Adayların isimlerini tek tek sayıyor. Seçmen, oy vereceği kişiyi ya da partiyi duyduğunda onay tuşuna basıyor.

Türkiye Beyazay Derneği Başkanı ve eski milletvekili Lokman Ayva, bu konuyla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Kendisi de bir görme engelli. Hayatının hiçbir döneminde kendi başına oy kullanamadı. Tıpkı Türkiye’deki sayısı 400 bini bulan diğer görme engelliler gibi..
Başvurusundan olumlu sonuç çıkarsa, cihaz bir sonraki seçimlerde kullanılabilir belki. Ama olumlu sonuç çıkar mı, emin değilim. Zira Türkiye’de engeli olsun olmasın farketmez, vatandaşın en temel hakları bile pek kimsenin umurunda değil..
Ne yazık ki.. Bu ciddi bir konu. Ciddiyetini anlamak için engelli olmaya gerek yok. Yarın bizim de engelli olmayacağımızın garantisi de yok.
Türkiye’de elektronik seçime dair altyapı çalışmaları olacaksa, bu proje mutlaka görme engelli vatandaşları da kapsamalı. Çünkü onların da kimsenin yardımı olmadan seçimlerde oy kullanabilmeye hakları var. Bu fırsat eşitsizliğinin bir an önce ortadan kalkması lazım. Sürecin sıkı bir şekilde takip edilmesi şart! Konuyu çözülene kadar gündemde tutmak ve bu konuda bilinç oluşturmak hepimizin görevi. Daha yaşanabilir ve içinde kendimizi daha güvende hissedebileceğimiz bir topluma ancak böyle sağduyulu davranarak erişebiliriz.

Bunun farkındasınız değil mi?