Çalıştayın "Klasik Türk Müziği" rapor dili anlaşılır olmaktan uzak!…(4)

GÜNDEM/MÜZİK ÜNİVERSİTESİ: Müzik  üniversitesi arama konferansı kitapçıkları kurumlara dağıtıldı. Katılanların neden umutsuz oldukları şimdi daha iyi anlaşıldı. YÖK tarafından, çalıştaylar iptal edildi. Şimdi kanun teklifi bekleniyor, sonra atama yapılacak. Kitapçığı inceledik…Son olarak söylemek isteriz ki;

1/ Kurumun adı: “Müzik ve Sahne Sanatları Üniversitesi” olmalı ve başına; Adnan Saygun, Itri, Meragi gibi isimler konulmamalıdır.

2/ Kurum yapılanması tekliflerinde, torba kanun çıkarır gibi her şey konulmuş. O zaman özelliği, konservatuarlardan farkı ne olacak? Üniversite içinde ilk-orta-lise bölümü –şimdilik- olmamalı. Diğer konservatuarlar alt yapıyı hazırlamalıdır…

3/ Rektöre bağlı 3-6 ayda bir toplanacak ve tavsiye kararları alacak,  “Danışma Kurulu” mutlaka olmalı.

4/ Konservatuarlar ve GSF Müzik Bölümleri Sanat Kurulu, 6 ayda bir,  bu üniversite tarafından “gündemle”  toplanmalı. YÖK, sanat konseyi toplama görevini, bu üniversiteye bırakmalıdır.

5/ Kurumda Müzik Eğitimi Bölümü/Müzik Öğretmenliği ABD' si olmamalıdır. Bu, Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Bölümleri’nin görevleri arasında devam etmelidir…

6/ Kurum, her şeyi ben yaparım, anlayışından ziyade, özel  olarak; uluslar arası sanatçı-araştırmacı-teknik ekip yetiştirmeye kendini odaklanmalıdır.

7/ Yeni kurulacak bir üniversite, merkezlerin içinde boğulmamalı, merkezler zamanla, özenle seçilmelidir. 

8/ Yapılanma dahil, üniversitede “müzik terminolojisine”  uygun ifadeler/isimler  kullanılmalıdır.

Raporlara devam ediyoruz….

DÂRÜ’L-ELHÂN’DAN GÜNÜMÜZE KLASİK TÜRK MÜZİĞİ ARAŞTIRMALARI VE EĞİTİMİ

Çalıştay Grup Yöneticisi: Prof. Dr. Gülçin Yahya KAÇAR

Katılımcılar: Prof. Dr. Nilgün DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK, Doç. Dr. Feyzan GÖHER VURAL,Yrd.Doç. Dr. Gamze KÖPRÜLÜ, Yrd. Doç. Dr. Güneş AYAS, Yrd. Doç. Dr. Bilen IŞIKTAŞ.

Noktasız-virgülsüz  uzun cümleler, cümle düşüklükleri  yapılmış…Maddeleri anlamak zorlaşmış…

1-Müzik alanındaki çalışmaların disiplinler arası yaklaşımla büyük zenginlikler katacağının dikkate alınması gerekmektedir. Bu bağlamda: kurumsallaşma yoluna gidilerek araştırma merkezlerinin ve enstitülerinin eş güdümlü olarak çalışması gerekmektedir.

AY: Cümle düşüklüğü örneği;“Müzik alanındaki çalışmaların disiplinler arası yaklaşımla büyük zenginlikler katacağının dikkate alınması gerekmektedir.” Yine “bağlamda” kelimesi kullanımı…Nereye zenginlik katacak? Kim dikkate alacak?  Hangi “araştırma merkezleri” ve “hangi enstitüler” eş güdümlü çalışacak belli değil!...Kaç tane müzik merkezi var ki?..

2- Müzik alanındaki araştırmaların güncellenmesinin yapılmasıyla var olan bilgi tekrarından kurtulacağı düşünülmektedir.

AY: Müzik araştırmalarının güncellenmesi ne demek? Güncelleme ile bilgi tekrarından nasıl kurtulunacak? Suya yazılmış ifadeler…Galiba, “araştırmaların tek elden/bir merkezde toplanıp, aynı çalışmaların yapılmasını önlemekten”  bahsediliyor…Güncel, kabul edilen çalışmaların müfredata girmesi, akademisyenlerin  okuması ve haberdar olması  ile ilgili!...

3- Türk Mûsikîsi alanında süreli bir yayına ihtiyaç vardır. Basılı ve elektronik ortamda günceli de yakalayabilen bir dergi olmalıdır.

AY: “Bir müzik, bir musıki” yorulduk artık yazmaktan…Kim bu dergiyi yayınlayacak? Ve en önemlisi kim okuyacak? Bu konuda Pan Yay. Yetkilileri ile görüşülebilir.

4- Veriler, birinci kaynaklar üzerinden ele alınmalı, notaların yeniden yazılması bu kaynaklarla esas alınarak uygulanmalıdır.

AY: Yine cümle düşüklüğü var...Herhalde, yeni kaynaklardan elde edilen bilgilerden  bahsediliyor,ama  “notaları yeniden yazılması” deyince kafaları karıştırıyor. Veriler, birinci kaynaklar üzerinden ele alınmamış mı?  Neye göre söyleniyor? Geçmiş uzmanlar suçlanmış olmuyor mu? Her çalışma, zamanı ile değerlendirilmeli…

5- Ulusal Tez Merkezinde devam eden tezlerin konu başlıklarının ne olduğuna ilişkinin bilgilerin YÖK tarafından zorunlu tutularak bu merkezde kamuya açık olarak verilmesi planlanmalıdır.

AY: 2.md. ile aynı amacı güdüyor gibi. Birleştirilebilirdi.

6- Bilimsel çalışmalarda lisansüstü tezlerdeki niteliğin artırılması gerekmektedir.

AY: 

Arkadaşlar; bizler –başlatmış olduğum-  bilim/sanat, bilimsel/sanatsal  birlikteliğini her yerde kullanmazsak kimseye kızamayız. YÖK bile kullanmaya başladı. Ayrıca, tezlerin niteliğini artırmak akademisyenlerin görevi olmalıdır. Bu madde gereksizdir ve akademisyenlerin  etikliğiyle ilgilidir.

7- Nota üzerinde yapılan değişikliklerle, farklı nüshaların oluşturulmasıyla musikiye ve icraya zarar verilmektedir. Bu nedenle nota kaynaklarının belirtilmesi ve dikkat edilmesi hususu önem arz etmektedir.

AY: Bu maddeden bir şey anlamadım, zaten Türk müziği arşivlerinde bir çok bestenin farklı notaları bulunmakta, kaynakları gösterilmekte, bu da zenginliktir. Halk müziğinde çok önemlidir, varyanttır. Notaları, bestecinin izni olmadan  kim değiştiriyormuş? Farklı notalar, neden/nasıl  icraya zarar ver(iyor)sin ki? Gereksiz bir madde olmuş.

8- Şu andaki cemiyetlerin, derneklerin geçmişteki dernek ve cemiyetlerin amaç ve hedeflerinden çok uzakta olduğu görülmektedir. Yüzyıl önceki derneklerde amaç ses ve saz sanatçıları yetiştirmek olmuştur. Mûsikî Cemiyetlerinin, Dârül-elhân dönemindeki gibi nitelik kazanması, toplumsal beğeni ve estetik düzeyinin artırılmasına katkı sağlayacaktır.

AY: Türk müziğini günümüze taşıyan/yaşatan, büyük özverilerle çalışan dernek/vakıfların, hangi amaç ve hedeften uzak olduğu açıklanmamış ve hakları yenmiştir. 24. Yılını kutlayan “İstanbul Türk Müziği Festivali” izlenseydi bu sözler geri alınırdı…”Yüzyıl önceki derneklerde amaç ses ve saz sanatçıları yetiştirmek olmuştur” ama, artık konservatuarlar vardır. 10 yıl hüküm sürmüş 1920’lerin Darülelhan’ıyla, bugünkü (2017) dernekleri/vakıfları  karşılaştırmak yanlış olmuştur. Her kişi/kurum bulunduğu ortam ve zamanla değerlendirilmelidir. Önce, konservatuarlar görevlerini yapmalıdırlar. Gereksiz bir maddedir.

9- Kamu kurumları ve STK’ları tarafından Türk Mûsikîsi sanatkârların (profesyonel) ve ince saz topluluklarının desteklemesi ve bu şirketlerin tamamen ya da kısmen vergi muafiyeti içerisinde tutulması önemlidir.

AY: Bir üst maddede Müzik STK’larını niteliksiz deyip, şimdi destek istemek tenakuzdur. Sponsorlara vergi muafiyeti zaten yapılmaktadır. Gereksiz bir maddedir.

10- Türk Müziği Ansiklopedisi için mevcut kaynakların yeniden değerlendirilerek uzmanlık alanlarına göre belirlenerek hazırlanması gerekmektedir.

AY: Yine cümle düşüklüğü. Neyin belirlenerek? “Mevcut kaynaklar eklenerek yenilenmeli” denilmeliydi. Ki, bu belli aralıklarla yapılan bir çalışmadır. Ayrıca; kim yapacak sorusu cevapsız bırakılmıştır.

11- Müzik biliminde uluslararası açılımlı çalışmalar ve araştırmalar yapılmalı, önceliğin Türk Dünyası ve Balkanlar olarak belirlenerek dünyaya yayılması önem arz etmektedir.

AY: Yine cümle düşüklüğü.  Müzik sadece bir bilim midir? “Uluslararası açılımlı çalışmalar” yapılmıyor mu? Şu cümle; “önceliğin Türk Dünyası ve Balkanlar olarak belirlenerek” değil,  “Türk Dünyası ve Balkanlar’a öncelik verilerek..” olmalıdır.

12-“Müzikteki terminoloji probleminin giderilmesi Kuram-Pratik ve kavramsallaştırma da ortak bir söylemin oluşturulması lâzımdır.

AY: “Müzikteki terminoloji probleminin giderilmesi” değil, “Müzik terminolojisi’nin belirlenmesi/yazılması..” olarak katılıyoruz. “Kuram-Pratik ve Kavramsallaştırma da..” katılmıyor, “Teori ve  uygulama da…” olarak katılıyoruz. Çünkü, kavramsallaştırma: “gözlemlenen  şeyleri özetleyip, onu genele yaymaktır” yani “soyutlamaktır.” Dolayısıyla  konu ile ilgisi yoktur.

13- Müzik Tarihi çalışmaları, romantik ve ideolojik söylemlerin dışında tutulmalıdır.

AY: Böyle bir eser yoktur ki, ideolojinin dışında olsun. Mayıs 2017 Müzdak sempozyumunda, İTÜ TMDK Müzikoloji Böl. Öğr. Üyesi Doç.Dr. Gözde Çolakoğlu Sarı Müzik Tarihi yazmak: Türk Müziği Tarihi Yazılabilir mi? adlı bildiriyi sunmuştu. Bu maddede ne amaçlanmıştır; keşke açıklansaydı, örnek verilseydi. Genelleme devam ediyor…

14- Çocuklar için pedagojik açıdan uygun olan Halk Türkülerinin derlenmesi ve müzik eğitiminde kullanılması çok acilen yapılması gereken hususlardandır.

AY: Yine cümle düşüklüğü.  Doğru cümle: Pedagojik açıdan uygun olan türkülerin, çocukların müzik eğitiminde kullanılması için acil çalışmalar yapılmalıdır. Halk türküleri zaten kullanılıyor? Ne anlatılmak istenmiş? Farklı bir uygulama mı düşünülmüş? Kim yapacak? Ortaya söylenmiş…

15- Nazarî çalışmaların destekleyicisi olarak bir Türk Müziği akort cihazının geliştirilmesi lâzımdır.

AY: Akort cihazı; nazariyat için mi, uygulama çalışmaları için mi gereklidir?!..”Nazari çalışmaların  uygulamasında destekleyici olacak…” denseydi anlaşılır bir cümle olurdu.

16- Türk müziği çalgılarıyla ilgili organolojik daha kapsamlı çalışmaların yapılması ve desteklenmesi gerekmektedir. Eğitimde usûl bilgisinin arûz vezniyle olan ilişkisi de göz önünde bulundurularak programlara eklenmesi sağlanmalıdır.

AY: Bu raporları -bu bölümü- okurken insanı yoruyor. Organoloji, çalgı bilimidir. Cümleler yanlış ve ters kurulmuştur. Organoloji'den birdenbire usul-aruz ilişkisine geçilmiştir –ne ilgisi varsa- ki, zaten konservatuarlarda organoloji çalışmaları yapılmakta ve eserler okutulmaktadır. Bu da; program, müfredat, öğretim elemanı ve öğretim metodu sorunudur.

17- Ülkemizdeki müzik tartışmalarını ideolojik çerçeveden çıkarmak gerekmektedir. Devletin kültür-sanat politikasının güçlendirilmesi, özel ihtimam gösterilmesi ve bilim dünyasıyla müzakere edilerek problemlerin tespitlerine gidilmesi gerekmektedir.

AY:13. Mad. İle aynı anlamdadır.

18- Türk Müziği Repertuvarı ana arşiv kaynaklarımızın oluşmasını sağlayanların başında gelen Cüneyd Kosal Hocamıza, üstadımıza yapmış olduğu bütün üstün hizmetlerinden dolayı Kültür Sanat büyük ödülünün verilmesi yerinde olacaktır.

AY: Raporlarda olmayacak bir madde. Bir kişiye ödül verilmesi tavsiyesi olmaz. Ödüller için zamanı gelince ilgili  kuruma başvurulur. “İstanbul Türk Müziği Festivali” ni gerçekleştirdiğim, ülkemize “özgün ve alanında tek” festival kazandırdığım halde, 24 yıldır hala, bir ödül (müzik STK ları hariç)   “Kültür Sanat Büyük Ödülü” alamadım. Yanlış anlaşılmasın; ben de rapora yazılsaydım “olmaz” derdim, onun için örnek verdim.

Folklor araştırmacısı…

değişti.Alanımızla  ilgili olan aşağıdadır.

1. f) Folklor araştırmacısı kadrosuna atanabilmek için;

1) Üniversite ve yüksekokulların; müzik, halkbilim, Türk halk bilimi, etnoloji, Türk dili ve edebiyatı, Türkoloji, sosyoloji, sosyal antropoloji, tiyatro, dilbilim, sanat tarihi, ilahiyat bölümleri veya anabilim dalları, Üniversitelere bağlı Devlet konservatuarlarının; tiyatro, müzik, halk oyunları, temel bilimler, folklor ve etnomüzikoloji bölümleri, güzel sanatlar fakültelerinin geleneksel el sanatları, müzik, tiyatro, tekstil, halı, kilim ve eski kumaş desenleri bölümleri lisans mezunu olmak,

2) Folklor araştırmacılığı görevini gerektiren görme, işitme, bedensel kusur ve sağlık sorunu bulunmamak,

Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi’ne Bağışlar…

“2000'de hayatını kaybeden müzisyen ve bestekar Cinuçen Tanrıkorur'un arşivi de kütüphaneye bağışlandı. Tanrıkorur'un kitaplarının yanı sıra, konser kayıtları, notaları, müzik aletler ve kostümleri de kütüphane de koruma altına alınacak. Dünyanın en büyük kütüphaneleri arasında yer alacak Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi, Türkiye'deki en büyük kütüphane olacak. 7 gün 24 saat vatandaşlara açık olacak kütüphane aynı zamanda dijital ortamda da hizmet verecek.”  (Basından)