BIST 9.091
DOLAR 32,37
EURO 35,01
ALTIN 2.326,17

Çalışan kadınları doğum sonrası yasal hakları

Çalışan kadınların doğum sonrası yasal haklarını Sosyal Güvenlik Uzmanı Bünyamin Esen'le konuşmaya devam ediyoruz.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Bünyamin Esen'le dün başladığımız 'Çalışan hamile kadınların yasal hakları' röportajının ikinci bölümünü sizler için derledik. Bugünkü bölümde kadınların doğum iznindeki haklarının detaylarını aktaracağız. Doğum iznindeyken ücretler nasıl alınır, süt parası, çocuk yardımı nedir sorularının yanıtlarını röportajımızda bulabilirsiniz. Ayrıca doğum sonrası işten çıkarılan kadınların yasal haklarının detayları da burada. 

İşte Bünyamin Esen'in sorularımıza verdiği yanıtlar...

Doğum iznindeyken çalışanlar maaşlarını nasıl ve nereden alırlar?

BÜNYAMİN ESEN: Doğum izninde olan bir çalışanın ücreti ödenmez. Zira işverenlerin çalışılmayan günlerin maaşını ödeme zorunluluğu yoktur.

Doktor raporu ile istirahatli olduğu için çalışamayan, bu nedenle ücret kaybına uğrayan işçinin bu kaybı SGK tarafından telafi edilir. Bu süreler için SGK’dan rapor parası alma hakkı vardır.

Doktor istirahatinin üçüncü gününden başlamak üzere hastanede yatarak istirahatlerde günlük maaşın yarısı, ayaktan istirahatlerde günlük maaşını üçte ikisi SGK tarafından rapor parası olarak ödenir. Bunu almak için SGK’ya başvurmak gerekmektedir. Ödeme bankaya veya PTT’ye adınıza yapılır.

Çocuk yardımı nedir kimler ne kadar çocuk yardımı alabiliyor ve nereye başvurulması gerekiyor?

BÜNYAMİN ESEN: Ülkemizde her doğan çocuk için çocuk yardımı verilmektedir. Ülkemizde son onbeş yılda gelişen sosyal politikaların getirdiği yeniliklerden biridir bu. Çocuk yardımı ile genç nüfusun artışı için çocuk teşvik edilmektedir.

Birinci çocuk için 300 lira ikinci çocuk için 400 lira üçüncü ve sonraki çocuklar için ise 600 lira çocuk yardımı verilir.

Bu parayı Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezlerine başvurarak alabilirsiniz. Bu yardımı almak için sigortalı olmaya gerek yoktur, Türk vatandaşı veya mavi kartlı her yeni doğan çocuk için herkes alabilir.

Süt ve emzirme parası nedir kimler ne kadar para alıyor nereye başvuru yapılması gerekiyor?

BÜNYAMİN ESEN: Emzirme ödeneği yâda halk arasında bilinen ismiyle “süt parası” doğum yapan kadın çalışanlar verilen bir yardımdır. 2018 yılı için sür parası 148 TL’dir.

Emzirme ödeneği her ay verilmez, her doğum için şartları sağlaması şartıyla bir kez ödenir.

Emzirme ödeneğini SGK öder. Emzirme yardımı için dilekçe kaldırılmıştır. Emzirme parası ve süt yardımı için başvuruda artık belge istenilmemektedir. Çocuğunuzun ve kendinizin kimliğini götürüp sistem üzerinden yapılacak değerlendirme sonucu emzirme ödeneğini alabilmeniz mümkündür. Para göstereceğiniz banka hesabına yâda adınıza PTT’ye yatırılır.

Doğum sonrası işten ayrılmak isteyen kadınların tazminat hakkı var mı?

BÜNYAMİN ESEN: Kanunlarımıza göre kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile işten ayrılması halinde kıdem tazminatı alma hakkı vardır.

Ancak, doğum sonrasında işten ayrılma kıdem tazminatı almayı hak eden hallerden biri değildir. Yani çocuğu olan bir kadın işten bu gerekçe ile ayrılırsa kıdem tazminatı alamaz. Öte yandan ayrılırken ihbar sürelerine de dikkat etmesi gerekecektir.

Doğum sonrası kadın çalışan işten çıkarılabilir mi, işvereni haklı gösteren haller nelerdir?

BÜNYAMİN ESEN: Daha önce de söylediğimiz gibi işverenler cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz, bu yasaktır.

Özellikle hamilelik, çocuk sahibi olmak veya doğum yapmak iş akdinin feshi için işverene geçerli bir sebep sunmaz.

Doğum sonrası haksız yere işten çıkarılan kadın çalışanlar neler yapmalı?

BÜNYAMİN ESEN: İşine sırf hamile olduğu veya doğum yaptığı veya çocuğu olduğu için işten çıkartılan bir kadın en az 30 işçinin çalıştığı bir işyerinde en az altı aydır çalışıyor ise işe iade talebiyle arabulucuya ve sonrasında iş mahkemesine başvurabilir. 30’dan az işçinin çalıştığı bir işyerinde çalışıyorsanız veya en az altı aylık kıdeminiz yoksa kötü niyet tazminatı talep edebilirsiniz arabulucudan ve sonrasında iş mahkemesinde.

Keza ayrımcılık yasağı kapsamında Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na da başvuruda bulunabilme hakkınız vardır.

YARIN...

- Doğum sonrası yarı zamanlı-tam maaşlı çalışma şartları nelerdir?

- Çocuğunuz 5 yaşına gelene kadar yarı zamanlı çalışabileceğinizi biliyor musunuz?

- İşveren yarı zamanlı çalışmayı kabul etmezse ne olur? 

facebook.com/obenimannem

instagram.com/obenimannem